دانلود دکلمه ده‌ربه‌ندی په‌پووله از شیرکو بیکس | بخش دوم

دانلود بخش دوم | 10 دقیقه | 6 مگابایت  

قسمت اول

قسمت سوم

قسمت چهارم

قسمت پنجم

قسمت ششم

متن دکلمه شیرکو بیکس (بخش دوم) : 

ئەستەمووڵ ئەیبێنی و نازانێ چ گۆمێ
وا لە ژێر کڵاوی ئەم پیاوە
ڕیش ڕەشەڕێحانە و بەفرەدا.
ھەموو ڕۆژ ئەیبینێ و نازانێ
چ بێشە و نزارێ وان لەناو
دەربەندی ئەو سینە تەنگەدا.
کۆتریی سەر قوببە و منارە ئەیبینن نازانن
چ باڵی فڕێنێ وا لە ناو ئاسمانی
ئەو گیانە شینەدا.
کەلەپۆی خۆرنشین ئەیبینێ و نازانێ
چ پشکۆ و ژیلەمۆ و ئاگرێ وان لەناو
ئاتەشگەی ئەم شیعرە ئاوارە و وێڵەدا.
باران و ڕەھێڵە ئەیگاتێ و نازانێ
چ ناڵە و چ ژان و ژمژیە و گرمەیەک
وان لەناو ئەو ھەوری دەروونە قووڵەدا
ھەژاران ئەیبینن نازانن
چ نووزەی نانێک و چ لاڵەی ئاوێک و
چ سەرمای تەمەنێ وان لە ناو
کوختەکەی ھەناوی
ئەم مامە پیرەدا!
عاشقان بەلایدا ئەڕۆن و نازانن
چ لەنجەی خەمێک و
چ کانیی نیگایەک
وان لەناو کازیوەی ئەو چاوە تیژەدا
ئەوەیشیان: مەولانەی ھەتاوی نیوەڕۆی شەوانە.
تاڤگەی بێدەنگیی دڵی خوا و کۆڵکێشی گریانە.
بە ھاوین بارانی ھیندستان لە چاویا دائەکا و بە زستان
لە ڕۆحیا قرچەقرچ «شارەزوور» سووتانە. ھەموو ڕۆژ
شەبەقی بەرەدای موریدی کاکۆڵ سەوز،
بە دزیی منارەی ئەمەویی شامەوە، لە دەفری
سۆزێکدا شەپۆلی نوورێکی یەزدانی ھەڵئەگرێ و
ئەیبا بۆ: سیروانی مەولانە.
شەوانە، شۆڕەبیی کەناری گۆمی خوا و
ڕۆژانە، نانێکی ناوچەوان سووتاوی ڕەنجدانە.
ئەم، بەڕووی شاخێکە ھەموو ڕۆژ بە پێی خۆی
ئەچێتە ناو ژووری پەنگر و کڵپەوە
ھەتاکوو بسووتێ و ھەڵقرچێ
پژوپۆی «وەجد»ەکەی چڕترە.
ئەم.. کێوی بەفرێکە خۆی بۆ خۆی
ئەچێتە بەردەمی خۆری ھەق
ھەتاکوو دڵۆپی توانەوەی زۆرتر بێ
ئەستێرکی ئەوینی ئاسمانی پڕترە.
شەوانە، تا دۆزەخ بۆ لەشی دابخا و
بپڕووکێ و ھەڵوەرێ و دووکەڵ کات
ڕۆژانە، بەرچاوی ئەم زامە ڕوونتر و
بەھەشتی گیانی ئەم شەنگترە.
مەولانەی سەمەندەر
ئەو قوڕەی لە مشکیی لەشی خۆی
بەردەوام ئەیشێلێ
ھەموو ڕۆژ ئەیکاتە گوڵدانێ
بۆ گوڵی عەشقی خوا و
لەتاقی پرشنگی ژوور سەردا دایئەنێ.

سێ وتەی پیرۆزی نێو ڕۆژژمێرێکی نەبینراوی مەولانە
یەکەم:
عاشقێ خرایە ئاگرەوە
بەڵام تا
گیانی پاک گەیشتە ئاسمان و دڵی خوا
ئەو بە ژێی بڵێسە بەردەوام
ھەر «تار»ی ئەوینی لێئەدا!
دووەم:
ئەتوانیت ڕوانینت بڕوێنی و سەوزیش بێ
بەو مەرجەی کە درەخت
ببێتە دڵدارت!
سێیەم:
دەرچوونم بۆ نەبوو
عەشقی تۆ دەوری دام
من ئیستا لە نەخشەی تازەتا
دوورگەی تۆم!

ئەوەیشیان: حاجییەکەی درەختی زەنگ بە دەست.
شمشاڵی لالێوی مێژووی شاخ. شەو و ڕۆژ
بە گوڵەحاجیلەی دیدەی خۆی، گڵۆنکەی کۆڵوانەی
یادێکی نارنجی بۆ کۆیە ئەچنێ و باڕژنی کاژۆلەی
مووڕەشی خەمیشی ھەر لەلای «کەکۆن» و لە دەوری
ڕەشماڵە. ئەم، شیعری کردووە بە ھەتوان.
بە کلیل. بە خەنجەر. ھونەری کردووە،
بە دەغڵ و بە بانگدان.
ئەم، وشە و گوڵاو و ھاوار و گزنگی ئاوێتەی
یەکتری کردووە. کردوونی بە شتێ نەبینراو. نەبیستراو.
بۆن نەکراو.
ئەم، شیعری کردۆتە پڵنگ و لەم بێشەی ترسەدا،
بە چڕنووک لە قەدی تاریکی ئەنووسێ.
ئەوەتا نیشتمان لە چاویا بریسکەی دڵۆپی
ئەلفوبێی بێئەنوا و بێماڵە.
نیشتمان لە «سەر»یا ھەر بەردەمۆرەکەی،
گیرفانی شوانێکی عاشقی خەجێیە. نیشتمان
لە دەنگیا خوێندنی کەوێک و تریقەی دوو کیژی
دیلانێی مابێنی دوو داری ناو دێیە.
نیشتمان لە گوێیدا زرنگەی پاوانەی
جوانێکی ئەوێیە!
بە بەردە ئەستیەکەی سەری خۆی ھەموو شەو
لە ھۆدەی گریاودا، یادێکی پەمەیی و شیعرێکی
زەردی خۆی پێکەوە ھەڵئەکات. ئاوی چاو
وەک ئاوی شەربەکەی حیجازی، ژەکێکە
ھەموو ڕۆژ غەریبیی ئەینۆشێ. ڕۆژانە لە حیجاز
ھەڵمێکە و شەوانە لە وڵات گۆمێکە و ئەیبەستێ.

لەوێڕا گەر سەری بەردێکی
چنارۆک بشکێنن،
لێرەڕا ئەم دەستی کسپەیەک
ھەڵئەبڕێ بۆ سەری.
لەوێڕا گەر چەوێ لە بینی کانییەک بگیرێ
لێرەڕا ئەم شیعری قرخەیەک ئەکات و
دەست ئەبا بۆ قوڕگی.
لەوێڕا گەر بەچکە ئاوازێ ھەڵفڕێ
لێرەڕا ئەم ئەبێ بە ئاسمان.
لەوێڕا گەر ئەوین
سەعاتی ژوانی دیاری کرد
لێرەڕا ئەم ئەبێ
بە دار و سێبەر و پەناگەی جێژوان.
لەوساوە، ئەوەتەی کە ڕیشی پەپوولە پایزەی
لە بنە تووتڕکی غەریبی ئاڵاوە
ئەوەتەی ئەستەمووڵ نسێیە و ھەتاوی نیشتمان
لەم شیعرەی نەداوە،
ئەوەتەی شەپۆلی ئەم ئاوە باڵ شینە فڕیوە
باخەکان بە دوایدا ئەگەڕێن.
ئەوەتەی ئەم ھەورە ڕۆیشتووە
شاخەکان بە دوایدا ئەگەڕێن.
ئەوەتەی ئەم ھەیبەت سوڵتانە کۆچەرە
کوردستان شپرزە و چاو لە ڕێ و ھەر ئەڵێ
ئاخۆ کەی ئەم خۆرەم دێتەوە؟!

پەندە شیعرێکی بڵاونەکراوەی حاجی
وەختی خۆی لە ئەستەمووڵ لە پیرە بەردێکی ڕیش سەوزم وەرگرت

ئەم بەردە گەر بازووی ئەوەندە ئەستوور و
دڵیشی ئەوەندە سەخت و ڕەق نەبوایە
تا ئیستا ڕەشەبا ھەزار جار تلاوتل بردبووی.
ئەو بەردەیش گەر دڵی زۆر ناسک نەبوایە
ئاخر چۆن بە تۆوی دەم «با»یەک
ئەقڵیشا سەرسنگی؟!
بە تیری عەشقی بەرد
زامدارە و گرفتار
ئەم مێژووە عاشقەم.
بۆ خاتری چاوی بەرد
ھەموو جار خۆرنشین ئەپۆشێ و
بە کەوڵی سوورەوە
ئەگاتە بەردەمی قاپیی مەرگ.

لە خێڵی ئاوەوە پشتاوپشت
زاووزێی ئەم نەوەی ڕووبارە و چەمانە
ھاتوون و تا سەر من، تا ئیستەیش
تینوویەتی سەرچاوەی عەشقیانە.
ئەز چیتان بۆ باس کەم؟
کام خوێنتان بۆ باس کەم؟
کام ئاختان نیشان دەم؟
لە کوێوە بێمە ناو زریکە و قیژەوە؟
لەڕیزی وەریندا لە پێشدا چ ڕەنگێ پێش بخەم؟
لەم چرای دەنگانە لە پێشدا چ دەنگێ ھەڵبکەم؟

درێژە دووکەڵی ئەم بێشە غەمناکە
وەک بەژنی نەخشەکەم.
درێژە فرمێسکی ئەم شاخ و داخانە
لە دیجلە و فوراتیش درێژتر.
درێژە کڕووزەی پەلکە گیا
تا چاوی برینم بڕ ئەکا.
درێژە ھاواری کۆڵان و شەقامی ئەم لەشە
تا لای خوا.
درێژە ئازاری ئەلفوبێم
لێرەوە ھەتاکوو لای خانی.
درێژە، درێژە، درێژە.. غەریبیم
لە ھێڵی ئاسنی ئەوروپا درێژتر.
نازانم ئەز چیتان بۆ باس کەم؟
نازانم ئەزچیتان
نازانم ئەز
نازانم
نا.

وا دیسان خەنجەرە و بە «با»وە ئەبارێ.
ڕەھێڵەی نەشتەرە.
شادەمار لە ملی ئەم کێوە زلەدا
کون بووەو خوێن لەبەر
ئەشکەوتی برینی بەرد ئەڕوا.
وا دیسان چەقۆیە و بە «با»وە ئەبارێ
«با» سەرم ئەبات و
گیانیشم بە دوایدا ئەگەڕێ.
-پێویست بوو، شاخ بێتە، دەشتایی گیانتەوە.
پێویست بوو کڵاوی ھەوری ئەو لە سەر کەیت.
ئەبوایە تانوپۆی پەنجەی تۆ و لاسکی گژوگیا و
فەقیانەی دایکت و تەنافی سێدارە تێک ئاڵێن.
پێویست بوو بە قەڵەم سەنگەریش لە شیعرا ھەڵکەنی.
ئەبوایە خوێ و برین وەک عەشقی وەلی و شەم،
وەک سەری مەسیح و تاجی دڕک، پێکەوە ڕابێنی.
پێویست بوو ئەو کاتەی شڵپەی خوێن لە ڕۆخی
لەشەوە، ئەگەیشتە گوێی مێژوو، لەو زەریا
سوورەدا، ئەبوایە چارۆگەی بەلەمی دەنگی خۆت
ھەڵبکەی. چی ئەکەی؟ ئەو کاتەی کە مردن
سەربازی دەوڵەت بێ و تۆیش لە کێو، درەختی
قەڵەم بی؟ چی ئەکەی ئەو وەختەی کە شانۆت
پەنگربێ و گوێگرت تفەنگ بێ؟
- ھەر ئەبوو، وا بکەی، ھۆنراوە
بە نووکی بڵێسە بنووسی و
دۆزەخیش بۆ ترس و بێدەنگیت دابخەی!
- بەردەوام ھەر تەورە و بە «با»وە ئەبارێ.
بەردەوام لافاوی شمشێرە و ھێرشی بیابان.