زندگی نامه محمد ماملی

محمد ماملی (به کردی سورانی: محةمةد ماملێ؛ به کردی کرمانجی: Mihemedê Mamlê‏) (زادهٔ ۱۳۰۴ در مهاباد - درگذشتهٔ ۱۳۷۷در مهاباد) خوانندهٔ کرد ایرانی بود.

 

زندگی :

محمد، فرزند سعید، فرزند علی، در سال ۱۳۰۴ خورشیدی در محلهٔ "خڕێ" در شهر مهاباد زاده شد. روان‌شاد سعید ماملی، پدر محمد، از خوش‌صدایان معاصرِ وفایی، شاعر عارف مهابادی بوده و بیشتر اشعار وفایی را با صوت دلنشین خود خوانده‌است. سعید ماملی دارای پنج فرزند به نام‌های حسین، محمد، مطّلب، حسن و جعفر بوده که حسین سال‌ها قبل بدرود حیات گفته و می‌گویند خوش‌صوتی او کم‌نظیر بوده‌است. خانوادهٔ ماملی به‌طور عموم صدای خوب و دلنشینی دارند. محمد ماملی در سال ۱۳۱۷ خورشیدی نخستین آهنگ خود را اجرا کرد و تا سال ۱۳۷۱، با ۵۴ سال سابقهٔ هنری، بیش از ۳۰۰ ترانه اجرا کرد. محمد ماملی در سال ۱۳۴۲ سفری به قلعه دزه و سلیمانیه کرد و چند ترانه را در آنجا اجرا و ضبط نمود.

استاد ماملی علاقه بسیاری به ورزش فوتبال داشت و از هواداران پر وپاقرص تیمهای مطرح مهاباد همچون هلال احمر بود.بارها جهت تشویق جوانان حاضر در این تیمها آنها را در مسابقات بیرون از مهاباد همراهی میکرد و اینکار روحیه بسیاری به بازیکنان تیمها میداد.

 

 

آثار :

کتابی با عنوان بازی بێریان: ژیان و گۆرانی‌یه‌کانی موحه‌ممه‌د ماملێ (جلد اول، محمد حسن احمد، بغداد، چاپخانهٔ الحوادث، ۱۹۸۳) درمورد محمد ماملی به چاپ رسیده‌است که در آن تعداد ترانه‌های اجراشده توسط این هنرمند بیش از ۷۰۰۰ نوشته شده‌است. شعر تعدادی از ترانه‌های او توسط حاج هاشم نانوازادگان سروده شده‌است که متأسفانه در کتاب مذکور نامی از سرایندهٔ اشعار مربوط به  حاج هاشم برده نشده و نوشته شده شعر این آواز برگرفته از فولکلور است.

 

محمد ماملی چند ترانهٔ دوصدایی هم با روان‌شاد ملا حسین عبدالله‌زاده اجرا کرد. ملا حسین در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۰۶ شمسی در قریهٔ اگریقاش (ایندرقاش) از توابع مهاباد به دنیا آمده بود و از ۱۴سالگی کار خوانندگی را شروع کرد و در طول عمر خود بیش از ۵۰۰۰ آواز  و ترانهٔ مختلف اجرا کرده بود. ملا حسین چون از خانوادهٔ روحانی بود، متأسفانه بااینکه از نعمت سواد محروم بود، عنوان «ملا» را داشت.

استاد ماملی به صدای خوانندگانی همچون علی مردان ،حسن جزراوی و طاهر توفیق علاقه بسیار زیادی داشت. همچنین در میان شاعران کرد اشعار :گوران ، وفایی ،هه ﮋار ،هیمن ، پیرمرد و مولوی را بیشتر ازهمه می پسندید.

استاد محمد ماملی محبوب و مورد علاقه اکثریت مردم کردستان بود .وی همیشه در میان مردم کردستان بود و هیچ وقتی از انها دور نشد. چندین باربه شهرهای سلیمانیه و هولیر سفر کرد و چندین آهنگ را در آنجا اجرا کرد .

 

درگذشت :

در سال ۱۳۷۶ محمد ماملی به بیماری فراموشی (آلزایمر) مبتلا شد و در سال ۱۳۷۷ درگذشت. او در مقبرةالشعرای مهاباد با حضور جمعیت زیادی در کنار آرامگاه استاد محمد قاضی، مترجم نامدار، به خاک سپرده شد.

مراسم تشییع پیکر او در میان حضور پر شور مردم ، با شکوه غیر قابل وصفی انجام شد بطوریکه خیلی ها این مراسم را بی سابقه می دانستند وآنرا نشانه محبوبیت این هنرمند گرانقدرمی دانستند.

استاد محمد ماملی به حق یکی از شناسنامه های موسیقی کردی محسوب می شود. در مراسم و مجلس ترحیم که در روزهای 4و 5 و6 بهمن ماه77انجام شد "احمد قاضی" نویسنده و مترجم مهابادی گفت کدام یک از ما هست که اگرآهنگ های ماملی راشنیده باشیم با صدای خوب یا بد خودمان , فقط برای یک بار هم که شده آنرا برای خودمان زمزمه نکرده باشیم.یادش گرامی باد.

 

---

 

 

از راست : زنده یاد استادن محمد ماملی و محمد قاضی

 

 

از راست:مرحومان هاشم ماملی(برادر)، سعید ماملی(پدر) و محمد ماملی

 

 

از راست:مرحومان  ناشناس، سید رحیم قریشی، کامران قریشی، محمد ماملی و سالار علیزاده

 

 

از راست: زنده یاد استادان محمد ماملی و ملاحسین عبدالله زاده

 

زنده یاد استاد محمد ماملی و مصطفی خسروی(بازیکن محبوب و بااخلاق دهه 60 مهاباد)

 

زنده یاد استاد محمد ماملی (راست) و استاد ناصر رزازی

 

مزار ماموستا محمد ماملی

 

 

منبع : ویکی‌پدیا